ผักหวานบ้าน 
เป็นพืชผักพื้นบ้านที่คนไทยคุ้นเคยกันดี เป็นผักพื้นเมืองที่เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง แตกกิ่งโน้มลงด้านล่าง ใบเดี่ยว ก้านใบสั้น ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ก้านดอกห้อยลง ดอกแยกเพศ กลีบรวมอวบน้ำ ใบผักหวานบ้านนั้นมีส่วนที่คล้ายใบมะยม แต่ว่าแตกต่างจากใบมะยมตรงที่ผักหวานบ้านจะมีนวล
สีขาว ๆ บนหน้าใบ

ชื่อสมุนไพร ผักหวานบ้าน


ชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น ผักหวาน (ภาคกลาง), ผักหวานก้านตง, จ๊าผักหวาน, ผักหลน (ภาคเหนือ), ผักหวาน (ภาคอีสาน), มะยมป่า (ประจวบคีรีขันธ์), ผักหสานใต้ใบ, นานาเซียม (ภาคใต้), โถหลุ่ยกานีเต๊าะ, ตาเซเคาะ (กะเหรี่ยง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Sauropus androgynous(L.) Merr.

ที่มาและลักษณะ

  • ที่มา: ผักหวานบ้านเป็นพืชพุ่มขนาดเล็ก มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยพบได้ทั่วไปในประเทศไทย
  • ลักษณะ: มีใบสีเขียวเข้ม รูปไข่ปลายแหลม ลำต้นมีสีเขียวอ่อน ผักหวานบ้านเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้น

สรรพคุณทางยา

  • ผักหวานบ้านอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และเหล็ก ซึ่งมีส่วนช่วยในการบำรุงร่างกายและป้องกันโรคต่างๆ ได้แก่
  • บำรุงสายตา: วิตามินเอในผักหวานบ้านช่วยบำรุงสายตา ป้องกันโรคตาเสื่อม
  • เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน: วิตามินซีช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ป้องกันการติดเชื้อ
  • บำรุงกระดูก: แคลเซียมช่วยบำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง
  • บำรุงเลือด: เหล็กช่วยบำรุงเลือด ป้องกันโรคโลหิตจาง
  • ช่วยระบบขับถ่าย: ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ แก้ปัญหาท้องผูก
  • ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง: สารต้านอนุมูลอิสระในผักหวานบ้านช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง
  • ลดระดับน้ำตาลในเลือด: ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
  • ลดคอเลสเตอรอล: ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ
  • ส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
  • ส่วนใหญ่จะนำยอดอ่อนและใบมาปรุงอาหาร แต่รากก็มีสรรพคุณทางยาเช่นกัน โดยใช้รากต้มดื่มเพื่อแก้ไข้ แก้ปวด และบำรุงร่างกาย
  • วิธีการใช้
  • ปรุงอาหาร: นำยอดอ่อนและใบมาลวกจิ้มน้ำพริก หรือใช้ประกอบอาหาร เช่น แกงส้ม แกงเลียง
  • ต้มดื่ม: นำรากมาต้มดื่มเพื่อรักษาโรคต่างๆ
  • ข้อควรระวัง
  • สตรีมีครรภ์: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน
  • ผู้ที่มีโรคประจำตัว: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน