เมื่อเราได้เห็นถาวรวัตถุนั้น
เราก็จะรู้สึกเคารพกลุ่มบุคคล
ผู้สร้างงานเหล่านี้ขึ้นมา
พวกเขาก็เป็นมนุษย์ปุถุชน เช่นเรา
แต่ตรงกันข้ามกับเรา 
พวกเขาอยู่ในโลกของจิตวิญญาณช่าง 
ที่สร้างงานอันยิ่งใหญ่เหล่านี้ 
ไม่ใช่เหล่าทาสในอียิปต์ 
ซึ่งล้มตายเป็นเรือนพัน
เพื่อที่จะก่อพีระมิดขึ้นมาถวาย
พระเจ้าฟาโรห์ของพวกเขา
แต่ ณ ที่นี้ทุกคนเป็นอิสระ
นับตั้งแต่พระเจ้าแผ่นดิน
ลงไปจนถึงราษฎร์สามัญธรรมดา
ทุกคนมอบถวายพลังที่ดี
ที่สุดของเขาเพื่อเป็นพุทธบูชา
ศาสนาเป็นจุดเริ่มต้นที่กระตุ้นให้เกิดการสร้างสรรค์
เพราะพวกเขานับถือศาสนา
เขาจึงสามารถสร้างงานชิ้นเอกขึ้นมาได้
เมื่องานสำเร็จลงแล้วไม่ว่า
เป็นโบสถ์วิหารหรือพระพุทธรูปหรือกิจกรรมฝาผนัง
งานนั้นก็เป็นสมบัติของประชาชนทั้งมวล
เพราะไม่มีช่างคนใด
ที่ทำงานเพื่อชื่อเสียงของตนเอง
หรือเพื่อทรัพย์สินเงินทอง

จากบทความเรื่อง ศิลปะของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี

หนังสือ : ทางสายกลางแห่งการวิจารณ์

เขียน : เจตนา นาควัชระ

สำนักพิมพ์ : Open Deluxe

Phra Borommathat Chaiya
พระบรมธาตุไชยา