วันฝนตกกับการเดินทางของความคิด

The art of Life by สุชาติ ชูลี

บ่ายวันฝนตกกับบางขณะที่นั่งเปิดไฟล์ภาพถ่าย หลายที่หลายแห่งที่ได้เดินทางไป เลื่อนเม้าส์มาหยุดโฟลเดอร์ภาพบันทายฉมาร์ คลิ๊กเข้าไปดูภาพเหล่านั้นเห็นแล้วก็รู้สึกประทับใจในความเชื่อและศรัทธาของคนโบร่ำโบราณ แน่ละอะไรหลาย ๆ อย่างในปัจจุบันนั้นเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย งานบางชนิดถูกทดแทนด้วยปัญญาประดิษฐิ์ เครื่องจักรกลสิ่งอำนวยความสะดวก รวดเร็ว ที่สำคัญมันกำลังคุกคามบางอาชีพให้หายไปจากสารบบ แต่งานบางงานก็ยังต้องพึ่งพาความรู้ความสามารถที่ได้รับการสืบทอดส่งต่อกันมาหลายชั่วอายุคน 

ผมถ่ายภาพเหล่านี้ไว้ในเช้าวันหนึ่งต้นฤดูฝนที่ผมได้ข้ามพรมแดนไทย ไปเที่ยวชมปราสาทบันทายฉมาร์ ซึ่งอยู่ห่างจากชายแดนไทย-กัมพูชา ระยะทางประมาณ ๖๐ กิโลเมตรจากอ.อรัญประเทศ จ.สระแก้วไป“ปราสาทบันทายฉมาร์” หรือ “บันเตียฉมาร์” (Banteay Chhmar) ในภาษาเขมรแปลว่า “ปราสาทน้อย” หรือ “ป้อมเล็ก” ตั้งอยู่ในเขตจังหวัดบันเตียเมียนเจย ประเทศกัมพูชา ศาสนสถานที่พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ทรงสร้างขึ้นเพื่อเก็บอัฐิของพระโอรสคือ “เจ้าชายศรินทรกุมาร”(ศรีนทรกุมาร) ที่ทรงสิ้นพระชนม์จากการทำสงครามในบริเวณนี้

เป็นเรื่องที่น่าคิดว่ายุคสมัยนั้น ทั้งอุปสรรคของแหล่งหิน การขนส่งหินที่มีน้ำหนักมาก โครงสร้างที่ต้องแข็งแรง ทนทาน และการแกะสลักลวดลายภาพที่ซับซ้อน หากมิได้สองมือจากความสามารถและความมุ่งมั่นของมนุษย์  ใจและกายที่มีศรัทธาเป็นกำลังในการสร้างสิ่งมหัศจรรย์ต่าง ๆ มากมาย ที่ยืนยงมานับหลายร้อยปีแม้จะปรักหักพังลงไปบ้างตามกาลสมัย

เสียงสิ่วที่กระแทกลงบนผนังหิน ดังเป็นระยะ ๆ  รถเครนกำลังยกชิ้นส่วนเพื่อบูรณะกำแพงหินทรายให้สมบรณ์ ใกล้ ๆ กันมีภาพสลักพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรสูงสุด ตามคัมภีร์การัณฑวายุหสูตร พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรพันมือ ซึ่งเป็นหนึ่งในภาพสลักที่โดดเด่นที่สุดในปราสาทบันทายฉมาร์ ภาพนี้มักจะพบเห็นได้ในปราสาทขอมหลายแห่ง และมีความหมายทางศาสนาและปรัชญา