365daysใบรูปหัวใจขนาดเล็ก รสชาติเผ็ดร้อนเล็กน้อย และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เป็นที่รู้จักกันดี นิยมนำมาทานคู่กับอาหารหลากหลายชนิด นอกจากรสชาติที่อร่อยแล้ว ชะพลูยังมีสรรพคุณทางยาที่น่าสนใจอีกมากมาย
ที่มาและลักษณะของชะพลู
ชะพลูเป็นพืชในวงศ์พริกไทย (Piperaceae) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Piper sarmentosum มักขึ้นตามที่ร่ม ชอบความชื้นสูง พบได้ทั่วไปในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทย
ลักษณะเด่นของชะพลู:
- ใบ: ใบมีรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ ผิวใบขรุขระ มีขนปกคลุม
- ลำต้น: ลำต้นเลื้อยคล้ายเถา
- ราก: รากฝอย
- ดอก: ออกดอกเป็นช่อเล็กๆ สีขาวอมเหลือง
- ผล: ผลมีขนาดเล็ก สีเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง
สรรพคุณของชะพลู
ชะพลูอุดมไปด้วยสารสำคัญทางยาหลายชนิด เช่น เบต้า-แคโรทีน, วิตามินซี, และสารต้านอนุมูลอิสระ ทำให้มีสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย ดังนี้
- ช่วยย่อยอาหาร: ชะพลูช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำลายและน้ำย่อย ทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น
- บรรเทาอาการท้องอืด: ช่วยลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และขับลม
- ลดการอักเสบ: ช่วยลดอาการอักเสบในร่างกาย
- มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ: ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราบางชนิด
- บำรุงเลือด: ช่วยบำรุงเลือด ทำให้ร่างกายแข็งแรง
- ช่วยรักษาแผล: ช่วยสมานแผลและลดการอักเสบของแผล
- ช่วยลดไข้: ช่วยลดไข้ที่เกิดจากการติดเชื้อ
การนำชะพลูไปใช้ประโยชน์
ชะพลูสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลากหลายวิธี เช่น
- รับประทาน: นำใบสดมาทานคู่กับอาหารต่างๆ เช่น ส้มตำ ลาบ น้ำพริก
- ทำยา: นำใบสดมาต้มดื่มเพื่อรักษาโรค หรือใช้เป็นส่วนผสมในยาสมุนไพร
- เครื่องปรุงรส: นำใบสดมาตำรวมกับพริกและเครื่องปรุงอื่นๆ เพื่อใช้เป็นเครื่องปรุงรส
- สกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย: นำไปใช้ในการนวด ผ่อนคลาย หรือเป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ
ข้อควรระวัง
- สตรีมีครรภ์และให้นมบุตร: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- ปริมาณที่ใช้: ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม
ติดตามเรื่องราวที่นำเสนอเกี่ยวกับพืชสมุนไพรที่ใช้การปรุงอาหารในครัวเรือน เพราะการรับประทานอาหารที่มีผัก ผลไม้พื้นบ้านและสมุนไพร แต่ละท้องถิ่นนั้นมีคุณค่าทาง โภชนาการ ช่วยในการเสริมสร้าง ภูมิคุ้มกัน ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ดังนั้นสุขภาพจะดีด้วย“อาหารเป็นยา” จึงเป็นที่มาของคอลัมน์ ‘All a bout Herbs’.
