บันทึกคนหลงทาง : อัยย์ รินทร์
…นิ่ง ๆ อย่างนั้น เอียงซ้าย หันขวา แหงนมองฟ้า ใจ เย็น ๆ มองหน้าฉันสบตากัน…ท่าทางนายจะชอบให้ฉันถ่ายรูปสินะ ว่าแต่นั่นนายกำลังสร้างรังให้แม่ นกกระจอกทองสาวตัวที่เท่าไหร่ ? คงไม่ใช่เรื่องบังเอิญใช่มั้ย ที่ฉันและนายได้มาเจอกัน ณ บ่อน้ำแห่งนี้ นายน่าจะเป็นเป็ดเงินเป็ดทองดังคำบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่ บางที…
ห้วงเวลายามบ่ายที่ควรจะหลบเร้นอยู่ในบ้าน หรือใต้ร่มเงาแมกไม้ แต่ผมกำลังเพลินอยู่กับการถ่ายรูปเจ้านกกระจาบทองมันกำลังเฝ้ารังที่มันเพียรสร้างให้นกกระจาบทองตัวเมียอยู่อาศัย วิถีชีวิตของนกกระจาบทองไม่ธรรมดา ชายใดที่หวังจะเลียนแบบมันก็คงมีอันต้องวุ่นวายไม่สิ้นสุด
ธรรมดาของวิถีสัตว์ เรียบง่ายและดำรงชีวิตท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงโดยไม่อาทรต่อการมีอยู่ ในโลกที่กว้างใหญ่มันก็เป็นแค่พียงสิ่งเล็กน้อย ในโลกที่กว้างใหญ่และแตกต่าง ความธรรมดาที่ไม่ธรรมดาก็คือ ณ จุดที่ผมและมันได้พบกันนั้นมีเรื่องราวน่าสนใจโดยเฉพาะบ่อน้ำแห่งนี้ ว่ากันว่าบางค่ำคืนมีเป็ดเงินเป็ดทองว่ายน้ำเล่นโดยที่ไม่มีใครเคยจับมันได้
และถ้าย้อนไปในยุคก่อนสถาปนากรุงศรีอยุธยา ตำนาน ท้าวอู่ทองวีรบุรุษผู้อพยพผู้คนหนีโรคระบาดหอบข้าวของเครื่องใช้ เงินทองผ่านวัดท่าเกวียน-กระทั่งค่ำมืดอาณาบริเวณที่เป็นวัดร้าง และมีชุมชน จู่ ๆ เกวียนชำรุด ท้าวอู่ทองพยายามขอยืมเครื่องมือซ่อมแซม ทว่าไม่มีชาวบ้านคนใดให้ยืม ท้าวอู่ทองโมโหโกรธาแอบฝังเงินทองไว้พร้อมกับคำสาปไม่ให้มีผู้หนึ่งผู้ใดได้พบขุมทรัพย์ที่ซ่อนไว้บริเวณวัดร้างแห่งนั้น
เรื่องเล่ามุขปาฐะที่ถ่ายทอดผ่านถ้อยคำบอกเล่าต่อ ๆ กันมา อาจมีเค้ามีของความจริงและข้อถกเถียงระหว่างเรื่อเล่าของวีรบุรุษท้องถิ่นที่อาจจะเป็นบุคคลเดียวกันกับพระเจ้าอู่ทองผู้สถาปนาพระนครกรุงศรีอยุธยาฯ ก็เป็นเรื่องสมมุติฐานของแต่ละฝ่ายหลายปีก่อนผมตระเวณขับรถเล่นชมเมืองปทุมธานีวัดแห่งนี้ยังดูรกร้าง อุโบสถหลังเก่ายังคงสภาพดี ผ่านไปสิบกว่าปีผนังพระอุโบสถเอียง หักพังจนทางวัดต้องสร้างหลังคา และโครงสร้างไว้ค้ำยัน ไม่ว่าทรัพย์สมบัติที่ท้าวอู่ทองถูกซ่อนไว้จะมีจริงหรือไม่? เป็ดเงินเป็ดทองที่ว่ายน้ำเล่นตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่จะเป็นเรื่องอภินิหารอย่างไร? หากแต่การเดินทางของกวีเอกแห่งสยามประเทศได้จดจารเอาไว้ถึง…เรื่องราวจากปากสู่ปากเป็นความรู้ที่เล่าต่อกันมา….ถ่ายทอดผ่านนิราศเจ้าฟ้า
พอเลยนาคบากหน้าถึงสามโคก
เป็นคำโลกสมมุติสุดสงสัย
ถามบิดาท่านว่าผู้เฒ่าท่านเล่าไว้
ว่าเท้าไทพระอู่ทองเธอกองทรัพย์
หวังไว้ให้ประชาเป็นค่าจ้าง
ด้วยจะสร้างบ้านเมืองเครื่องประดับ
พอห่ากินสิ้นบุญไปสูญลับ
ทองก็กลับกลายสิ้นเป็นดินแดง…
ตำนานท้าวอู่ทอง พระเจ้าอู่ทอง เป็ดเงินเป็ดทองจะเป็นเรื่องจริงหรือไม่?
หากแต่เรื่องราวที่น่าจะมีเค้ามูลความจริง เมื่อมีการขุด ค้น พบเศษถ้วยกระเบื้องเคลือบ ข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ว่ากันว่าถ้วยเหล่าน้ันมาจากเมืองฟู้เจี้ยน มีอายุยุคสมัยราชวงศ์หงวน เครื่องถ้วยสุโขทัยและภาชนะจากเตาบางปูน
แม้ปทุมธานีจะเป็นเมืองทางผ่าน หากแต่ความสำคัญในฐานะของเมืองลูก เมืองบริวารในปัจจุบันกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองบริวารเมื่อครั้งพระนครกรุงศรีอยุธยารุ่งเรือง และเมืองลูกที่อยู่ในรุ่นราวคราวเดียวกับ ‘อโยธยาศรีรามเทพนคร’ที่สร้างในสมัยพระเจ้าอู่ทอง อดีตผ่านไปแล้ว ปัจจุบันคือปัจจุบันที่เป็นอยู่ อนาคตคือวันข้างหน้าทุกสิ่งย่อมเปลี่ยนไปตามธรรมดา …
เอ้า…อยู่นิ่ง ๆ เพื่อนยากขออีกภาพสุดท้าย แหงนมองฟ้า เหลียวซ้ายแลขวา ใช่…อย่างนั้น
อ้างอิง: หนังสือ ลุ่มแม่นำเจ้าพระยา รากเหง้าสยามประเทศ
มูลนิธิเล็ก-ประไพวิริยะพันธุ์
ศรีศักร วัลลิโภดม, วลัยลักษณ์ ทรงศิริ
Hatch marks in panels C J show the levels at which cross sections below panels C J were taken distal to proximal priligy and cialis