ขวัญเจ้าเอย

บันทึกคนหลงทาง : อัยย์ รินทร์

ในวันสำคัญอะไรก็ตามจะมีวันหนึ่งที่เราจดจำได้ถึงความรักและผูกพัน ระหว่างเธอคนนั้นผู้ให้ชีวิตกับทารกน้อยเริ่มที่ได้ส่งเสียงร้องทักทายแล้วลืมตาดูโลก  ผมไม่รู้หรอกนะว่าความรู้สึกของผู้ให้ชีวิตนั้นเป็นเช่นไร เธอต้องผ่านความยุ่งยาก ดูและสุขภาพ ต้องทรมาณกับการอุ้มท้อง ที่สำคัญคือความเจ็บปวดที่ต้องแลกด้วยรอยยิ้มแห่งความสุข ปลาบปลื้มกับดวงตาใสซื่อของทารกน้อย สัมผัสแห่งรักด้วยปลายนิ้ว แม่-ลูกผูกพัน กับวันแห่งความปิติ

นานเท่าใดที่เราลืมเลือน นานจนการรอคอยของใครคนหนึ่ง-เพียงแค่ได้เห็นทารกน้อยคนนั้นได้เติบโต มีรากฐานที่มั่นคง ก่อนมือเหี่ยวย่นจะละวางแม้สัมผัสสุดท้ายมิอาจรู้สึกได้อีกแล้วก็ตามทว่าความรักนั้นยังคงอยู่ สายสัมพันธ์ยังคงเลื่อนไหลอยู่ในทุกอณูเม็ดโลหิต…ขวัญเอ๋ยขวัญมา มามะ…มาอยู่ในอ้อมแขน แต่ขวัญเอ๋ยขวัญไม่มาเมื่ออ้อมแขนนั้นไร้ความรู้สึกตราบจนนิรันดร์ กราบขอบพระคุณเธอผู้เสียสละ แด่ความรักที่มั่นคง บริสุทธิ์เสมอมา นับตั้งวันที่ขวัญได้รับการโอบอุ้ม ชุบเลี้ยงและปลอบประโลม แม้วันนี้เธอจะร่วงโรย…

ทุกคนมีขวัญ ๘๐ ขวัญข้างหน้า ๓๐ ขวัญข้างหลัง ๕๐ ขวัญส่วนรูปร่างของขวัญขอให้ดูที่ขดลายก้นหอยหรือลายนิ้วมือบนหัวคนตรงกลางกระหม่อมเรียก “จอมขวัญ”

เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องที่มนุษย์ทุกคนต้องเผชิญ การเกิดใหม่เป็นเรื่องน่ายินดีในทุกสังคม สำหรับชาวอาเซียนมีความเชื่อเกี่ยวกับการถือกำเนิดเป็นแบบเฉพาะของตัวเองมานาน 

การเกิดใหม่ไม่ใช่เพียงการมีชีวิตและเติบโตทางชีวภาพ แต่ยังเป็นการดำรงอยู่ของจิตในร่าง ดังนั้นจึงมีธรรมเนียมที่เรียกว่า “การรับขวัญ” สุจิตต์ วงษ์เทศ (๒๕๖๐) อธิบายที่มาของความเชื่อเรื่องขวัญว่า ขวัญเป็นความเชื่อศาสนาผี (ก่อนพุทธ) หมายถึงส่วนที่ไม่เป็นตัวตนของคนมองไม่เห็นจับต้องไม่ได้เคลื่อนไหวได้มีลักษณะเป็นหน่วยๆแต่ละหน่วยสิงอยู่ส่วนต่างๆของร่างกายเชื่อว่าทุกคนมีขวัญ๘๐ขวัญข้างหน้า๓๐ขวัญข้างหลัง๕๐ขวัญส่วนรูปร่างของขวัญขอให้ดูที่ขดลายก้นหอยหรือลายนิ้วมือบนหัวคนตรงกลางกระหม่อมเรียก “จอมขวัญ” นอกจากนี้ยังอยู่ตามสำตัวสัตว์ด้วยทั้งนี้คนเมื่อ ๒,๕๐๐ปีมาแล้ววาดรูปขวัญไว้บนภาชนะบ้านเชียงและหล่อเป็นแกนหน้ากลองมโหระทึก สำหรับเรื่องจำนวนขวัญนั้น แต่ละสังคมกำหนดไว้ต่างกัน ของไทยเราเชื่อว่า ขวัญคนเรามี ๓๒ ขวัญ การรับขวัญของไทยนั้นมีทั้งรับขวัญวัน และรับขวัญเดือน รับขวัญวันคือ การทำพิธีบูชาแม่ซื้อ ส่วนรับขวัญเดือนคือ การโกนผมไฟ โดยเชื่อกันว่า แม่ซื้อจะอยู่ดูแลจนเด็กอายุ ๑๒ ปี เมื่อถึงตอนนั้นจึงจะมีพิธีโกนจุกเพื่อแสดงว่าเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้ว