จิตรกรรมเพดาน…วัดทุ่งหญ้าคมบาง

บันทึก : อัยย์ รินทร์

ภาพ : จิรา ชุมศรี

“โอ้เวียงแว่นฟ้าโยนกนาคพันธ์ุ สิงหลวัติจัยบุรี สลี่เจียงแสนเป็นดินแดนของเฮาเก่าก่อน แจ่นป้อม่อน แจ่นแม่ม่อนเฮาจากมา ปิง วัง ยมน่าน แม่ฮายไหลล่อง ลาพี่ลาน้องแห่งฮ้องเคยอยู่กิน เป็นตำนานไทยวนย่ายแผ่นดิน น้ำตาหลั่งรินกึ้ดเติงเจียงแสนล้านนา… ”

ท่อนหนึ่งในบทเพลงไท-ยวนย้ายแผ่นดิน ซึ่งประพันธ์โดยพิพัฒน์พงษ์ หน่อขัด ได้บอกเล่าถึงการพลัดถิ่นฐานของชาวไท-ยวนครั้งใหญ่ ในปีพ.ศ.๒๓๔๗ คราแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ (รัชกาลที่ ๑) ดังพระราชพงศาวดารแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งบันทึกโดยเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขํา บุนนาค) ได้กล่าวถึงเหตุการณ์ขณะนั้นหัวเมืองใน ล้านนา ส่วนใหญ่เป็นอิสระจากพม่าแล้วตั้งแต่สมัยธนบุรี จะ เหลือแต่กลุ่มเมืองเชียงแสน กองทัพสยามจึงยกทัพขับไล่พม่าออกจากเมืองเชียงแสน

ลำปาง น่าน และเวียงจันทน์ อีกส่วนติดตามทัพหลวงลงมากรุงเทพฯ แต่ในขณะที่ผ่านลุ่มแม่น้ำป่าสัก (บริเวณอำเภอเสาไห้) จังหวัดสระบุรี ชาวไท-ยวน ส่วนหนึ่งได้ขอตั้งบ้านเรือนทำกินอยู่ ณ ที่แห่งนั้น ส่วนที่เหลือเดินทางมาพำนักชั่วคราวพระนคร ก่อนจะได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้เคลื่อนย้ายมาตั้งหลักแหล่งอยู่บ้านไร่นที ริมฝั่งขวาของแม่น้ำแม่กลอง ห่างออกไปจากตัวเมืองราชบุรีทางทิศตะวันออก