365daysบันทึกคนหลงทาง : อัยย์ รินทร์
รวงข้าวสีทองโยกไกวตามลม อรุณฉายแสงขับหยาดน้ำค้างพราวพร่าง ก่อนจะระเหิดเป็นละอองหมอกสีขาวนวลลอยเหนือทุ่งนา ต้นไม้และทิวเขาที่มีลักษณะคล้ายร่างหญิงสาวนอนทอดกาย หรือที่เรียกขานกันว่าเทือกเขา บูเก็ตบุตรี
บรรยากาศที่หันไปทางใดก็รู้สึกสดชื่นจน “อยากกลับมาใช้ชีวิตที่บ้านเกิดเมืองนอน” ห้วงยามที่ได้เห็นภาพเด็กน้อยวิ่งเล่นสนุกสนาน กระโดดโลดเต้นอยู่ในลำคลอง ไล่จับปลาเล่นโคลนอยู่ในท้องทุ่ง ทว่าทุกสิ่งทุกอย่างมันคือภาพจำที่ห่างไกล คิดได้แต่จะเป็นจริงได้ก็ต่อเมื่อลงมือทำ
ไม่ต่างจากชายหนุ่มผู้เเรมรอนมาจากบุรีรัมย์ ยึดอาชีพรับจ้างกรีดยาง ลงหลักปักฐานมีภรรยาและลูก เก็บหอมรอมริบจนมีสวนยางเป็นของตัวเอง แม้ยางราคาตกแต่เขาก็ยังคงก้มหน้ากรีดยาง ในขณะมองหาหนทางใหม่เพื่อความอยู่รอด คือภูมิความรู้ดั้งเดิมที่ปลุกเร้าให้เขาลุกขึ้นมาทำอะไรสักอย่าง มันคือดีเอ็นที่ถูกตีตราว่าเป็นลูกชาวนา ชาวนาที่ต้องผจญชีวิตอยู่กับหนี้สินบานตะไท
เริ่มด้วยการนำเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิจากสุรินทร์หว่านลงบนที่นาแปลงน้อยเพื่อทดสอบ ปักดำกล้าข้าว รอคอยการผลิดอกออกข้าวเต็มรวง กระทั่งถึงเฤดูกาลเก็บเกี่ยวผลผลิต มือข้างหนึ่งถือเคียว มืออีกข้างรวบกอข้าว คัดแยกเป็นเมล็ดพันธุ์ที่จะใช้ปลูกในปีต่อไป คืออาหารที่ลูกและเมียในครอบครัวได้อิ่มหนำสำราญ จะว่าไปดินแดนด้ามขวานนั้นมีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ มีคลองชลประทานจากน้ำตกที่ไหลตลอดทั้งปี
เมื่อดินดี มีน้ำย่อมเหมาะแก่การเพาะปลูก หย่อนเมล็ดพันธุ์อะไรก็งอกงาม หากแต่ที่หมู่บ้านเกตรีแห่งนี้มีพันธุ์ข้าวท้องถิ่น ปลูกกันมาตั้งแต่ปู่ ย่า ตา ยาย “ข้าวอัลฮัม”ที่มาจากคำว่า “อัลฮัมดุลิลละฮฺ หรือ ข้าวขอบคุณพระเจ้า” ด้วยคุณลักษณะ ทนทาน ต่อศัตรู ต่อโรค ปลูกง่าย เล่ากันว่าเดิมทีต้นข้าวอัลฮัมสูงเกือบเท่าศีรษะคน หากแต่ปัจจุบันสายพันธุ์เปลี่ยนแปลงไปบ้าง เนื่องจากชาวบ้านทดลองปลูกข้าวสายพันธุ์อื่นด้วย อีกทั้งการเก็บเกี่ยวก็ใช้รถเกี่ยวข้าว จึงทำให้สายพันธุ์ ข้าวอัลฮัมแท้ ๆ ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไป
ด้วยเหตุนี้ ศูนย์เมล็ดพันธ์ุข้าวพัทลุงและสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองสตูล จึงร่วมกับศูนย์เรียนรู้ชุมชนตำบลเกตรี จัดโครงการส่งเสริมการผลิตข้าวพันธุ์พื้นเมือง ซึ่งมีกิจกรรมรณรงค์การคัดเลือกพันธุ์ข้าวอัลฮัม เพื่อคัดเมล็ดสายพันธุ์บริสุทธิ์ โดยให้ชาวบ้านมาร่วมกันเกี่ยวข้าวในผืนนาของตนเอง ด้วยการสืบสานประเพณีกินขนม “โนหรี่”ที่หัวนาและสวด“ดุอาอ์” دعاء “ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงเมตตาและกรุณา”
